Diş Dolgusu Nedir

Dişlerde çeşitli nedenlere bağlı madde kaybı yada diş çürüğü olduğunda dolgu tedavisi yapılır. Madde kaybı nedeniyle fonksiyonunu yerine getiremeyen, estetik görünmeyen çürük, kırık, çatlak dişler dolgularla onarılabilirler. Dişin yeniden restorasyonu için kullanılan tüm materyallere de diş dolgusu denir.

Dişe dolgu yapılacağı zaman önce problem saptanır. Sorun tespit edildikten sonra o vaka için en iyi diş dolgu çeşidi doktor tarafından belirlenerek hastaya önerilir.

Diş Dolgusu nasıl yapılır

Dolguları dişe uygulamadan önce bir hazırlık yapılması gerekir.

İlk aşamada çürük varsa çürüğün temizlenmesi, eski bir dolgu varsa onun uzaklaştırılarak dişin tüm yabancı maddelerden arındırılması gerekir.

İkinci aşama olarak dişin ağız içinde nerede yerleşmiş olduğuna, işlevine , estetik gerekliliklere ve yapılacak olan  dolgunun büyüklüğüne göre uygun materyal seçilerek diş doldurulur. Bu işlemler sırasında, hasta ağrı hissetmesin diye genellikle lokal anestezi uygulanarak diş uyuşturulur.

Son aşama olarak, yapılan dolgunun diğer dişlerle uyumu, yüksekliği kontrol edilir. Hastayı rahatsız edecek fazlalıklar var ise uzaklaştırılır. Dolgunun cilası yapılır.

Diş dolgusu çeşitleri

Diş dolguları uygulama yeri, uygulanma amacı ve uygulanan materyal türüne göre çeşitlilik gösterir. Diş restorasyonlarında kullanılan bir çok farklı materyal vardır. Dolguda kullanılan malzemeler, kullanım yeri ve  kullanım amaçlarına göre seçilirler. 

Kompozit dolgu, amalgam dolgu,porselen dolgu daimi restorasyonların yapımında en fazla kullanılan materyallerdir.

 Cam İyonomer dolgu daha spesifik durumlarda tercih edilir. 

Çok derin dolgularda sinire yakın dolgu yapılacaksa dolgu ağrısı yaşanmaması için ilk önce  kuafaj dolgu yapılır, sonra daimi dolgu materyali uygulanır.

Dolgu yapılacak kişi çocuk veya çok genç biri ise çürük temizlenirken sinirler açılmışsa, hastanın dişide henüz gelişimini tamamlamamış ise  mta diş dolgusu yapılır

  geçici dolgu olarak kullanılan farklı malzemelerde vardır.

En iyi diş dolgusu malzemesi kavramı doğru yerde doğru malzemeyi seçmekle başlar.

Estetik diş dolgusu nedir?

Kompozit ve porselen dolgular estetik diş dolgusu olarak nitelendirilebilirler.

Ön diş dolgusu yapıldığı zaman mutlaka kompozit dolgular tercih edilmesi gerekir.Çürüklerin tedavsinde diş çürükten temizlendikten sonra materyal boşlukların içine yerleştirilerek diş tamamlanır. 

2 diş arası dolgu dediğimiz diastema kapama işleminde ön dişler arasında doğuştan 1-2 mm kadar boşluk varsa dişler kompozit materyaller ile büyütülerek bu aralık kapatılabilir.

Ön dişlerde, ufak şekil bozuklukları,lekelenmeler ve çapraşıklıklar varsa estetik diş dolgusu ile yani kompozitlere bu problemleri çözmek mümkündür.

Porselen dolgu ön bölge ve arka bölgede daha farklı amaçlarla tercih edilir. Arka bölgede dişi çiğneme kuvvetlerine karşı daha iyi destekleyip koruduğu , ön bölgede de daha estetik ve sararmaya karşı daha dirençli olduğu için tercih edilirler. 

Doğuştan yada bir kaza sonucu ön bölgede diş eksikliği olan vakalarda, porselen köprü veya implant uygulama öncesi , geçici süre için, yan dişlerden destek alınarak fiber bir iskelet üzerine estetik dolgu diş yapılabilir. Amaç; boşluk uygun materyal ile doldurulana kadar hastanın sosyal hayatına sıkıntı yaşamadan devam edebilmesidir. Bu işlemde  destek alınan yan diş estetik dolgu sonrası zarar görmez.Dolgular özel yapıştırma materyalleriyle dişlere yapıştırılırlar ve gerektiğinde hiçbir hasar vermeden dişten temizlenebilirler.

Amalgam dolgu nedir ?

İçeriğindeki metal içerik nedeniye gümüş rengi kimi zamanda kara görünen dolgu çeşididir. Siyah diş dolgusu , metal dolgu da denir. Bilinen en eski dolgu materyalidir. İçeriğinde cıva bulunması da en önemli dez avantajlarından bir tanesidir. Dişe sıkışarak  mekanik olarak tutunmaları, dişi kırılma kuvvetlerine karşı yeterli derece de desteklemediğinden  amalgam dolgu kırılması, diş dolgusu çıkması, diğer dolgu  materyallerine kıyasla daha çok gözlenir. Dolgulu dişin kırılması maalesef kimi zaman çekimle sonuçlanabilmektedir. Uygulandıkları dişlerde  grimtrak olarak renkleşmeyede sebebiyet vermektedirler . İçeriğinde bulunan civa nedeniyle toksik etkileri vardır.

 Bilinen en önemli avantajı; sekonder çürük diye tabir edilen dolgu altı çürüklere karşı daha dayanıklı olmalarıdır. Yeni nesil kompozit materyallerin daha üstün özellikleri nedeniyle günümüzde pek tercih edilmemektedirler.

 Cam İyonomer dolgu nedir? 

İçeriği cam iyonomer olan dolgulardır. Genellikle geçiş dolgusu ya da geçici dolgu olarak olarak tercih edilirler. Küçük yaştaki çocuklar için daimi restorasyon yapmaya uygun  şartlar yoksa zaman kazanmak için 6 ay -1 yıllık period planlanarak yapılırlar. Yetişkin hastada da kanal tedavisi seansları arasında dişin kırılma riski varsa yine cam iyonomer dolgular bu kezde geçici dolgu olarak tercih edilebilir. Gelişim anomalisi olan mine defektli kalsifiye dişlerde tedavi amaçlı kullanıyorlar.
 

Mta diş dolgusu nedir?

Açılımı Mineral Trioksit Agregat  olan bu materyal özel tedavi protokollerinde kullanılırlar. Asıl kullanım alanları kök kanalları, kök ucu, damar ve sinirlerin bulunduğu pulpa ve çevresidir. Kanal içi, kök ucu , dolgu altında kullanılırlar. Çiğneme kuvvetlerine ve tükürüğe dayanıklı olmadıklarından daimi dolgu materyali olarak tercih edilmezler.

Çocuklarda ve genç bireylerde iltihaplı olmayan dişlerde çürük sinire kadar ulaşmışsa MTA dolgular iç kaide dolgu olarak tercih edilebilirler. kök gelişimi tamamlanmamış genç bireylerde pulpa enfekte değilse sinir ve damarlar tamamen temizlenmez diş kısmi canlılığını devam ettirir, böyle gelişim sekteye uğramamış olur.

MTA nın uygulanma şekilleri; 

Çok derin çürüklerde sinir açılmamışsa ama pulpanın yansıması  gözle görünüyorsa koruyucu bariyer (kuafaj)  olarak olarak dolgu altına uygulanır

Çürük temizlendikten sonra pulpa açıldıysa ve sinir damar paketi hasar gördüyse kökler hariç kuron kısmındaki canlı dokular temizlenir. Dişe amputasyon yapılarak kanal ağızlarına MTA dolgu yapılır köklerin canlılığı muhafaza edilir.

 Kök gelişimi tamamlanmamış genç bireylerde kanal tedavisi yapılmak zorunda kalınırsa, kök uçlarını tıkamak ve diş gelişiminin devamlılığını sağlayabilmek için kök ucu dolgusu olarak kullanılırlar.

Kanal tedavisi yapılmış dişlerde kök ucu kistleri ve iltihaplar nedeniyle hastaya rezeksiyon ameliyatı yapıldıysa kök ucu dolgusu olarak tercih edilirler.
 

Kuafaj dolgu nedir?

Çok derin çürüklü dişlerde dolgu dişin sinirlerine çok yakınsa dolgu ve dişin arasına koruyucu bir bariyer uygulanır,bu işleme kuafaj işlemi denir. Başarı oranı çok düşük değildir. uygun vakalarda hekimin inisiyatifi doğrultusunda tercih edilirler.

Geçici dolgu nedir?

Çok derin ve zor dolgularda çürük temizlendikten sonra aynı gün daimi dolguyu yapmak bazan pek mümkün olmayabilir. Uygun şartlar sağlanıncaya kadar dişin içi boş kalmasın diye geçici diş  dolgusu ile restorasyon yapılır. Geçici dolgulu dişlerde dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Bu dolgular çok dayanıklı dolgular olamadıklarından geçici dolgu düşmesi en sık yaşanan sorundur. Bir başka önemli hususta dişi yeterince destekleyemediklerinden ötürü çiğneme sırasında dişin kırılması problemide karşımıza çıkmaktadır.

Ağızda geçici bir dolgu yapıldığı takdirde daimi restorasyon yapılana kadar sorunlu bölgenin üzerinde çiğneme yapılmaması, o bölgenin dikkatli bir şekilde fırçalanarak dolgulu  dişin  temiz tutulması gerekmektedir.
 

Bonding dolgu nedir?

Genellikle ön bölge dişlerde tercih edilen estetiğe yönelik tasarlanmış ve üretilmiş dolgu materyalleriyle yapılan bir dolgu türevidir. İçeriği kompozit esaslıdır. 

Estetik diş dolguları ,dolgu ile diş bağlantı noktalarında geçişlerinin mükemmel sağlanabilmesi için özel üretilmişlerdir. Dişlere uygulandıktan sonra doğal bir görüntü sergilemeleri beklenir. Oldukça da dayanıklıdırlar.

Kırık diş dolgusu (travma nedeniyle oluşan), diş arası doldurma (diastema; doğuştan ön dişlerinin arası açık olması) ön bölge dişlerde çürüklerde, başarıyla uyugulanırlar.
 

Diş dolgusu nasıl yapılır?

Diş dolguları genelde anestezi altında diş uyuşturularak yapılır. Mine seviyesinde çok derin olmayan çürüklerde hastanın ağrı eşiği tolere edebiliyor ise anestezi yapılmadan basit dolgular yapılabilir.    

Hastanın dişi uyuştuktan sonra, döner alet sistemlerine takılan  özel uçlar (elmas partiküllü frezler, çelik ,tugstencarbit) ile dişteki çürük ve hasarlı dokular uzaklaştırılarak diş dolgu yapımına hazırlanır.

  Kompozit esaslı dolgularda; diş yüzeyi asitleme sistemiyle 20 sn civarı asitlenerek pürüzlendirilir. Bu pürüzlendirme işlemi dolgunun dişe mikroadeziv olarak yapışmasını sağlar, Çürüğün yeterince uzaklaştırılması, dişin pürüzlendirilmesi, ortamın yeter seviyede kuruluğunun sağlanması dolgunun dişe maximum seviyede tutunmasını sağlar.

 Amalgam dolgularda çürük temizlenerek ön hazırlığı yapılmış dişlere kaide dediğimiz bir iç tabaka uygulanır, sonrasında dişin çevre hatlarını verecek kalıp sistemi takılır amalgam dişe sıkıştırılarak uygulanır. Amalgam dolgular dişe mekanik olarak tutunurlar. Bu nedenle özellikle amalgam dolgularda dişin şekillendirilmesi doğru şekilde yapılmazsa; diş dolgusu çıkması, dolgulu dişin kırılması, dolgu kırılması sorunlarını daha çok yaşamamız söz konusudur.

Diş dolgusu yapıldıktan sonra nelere dikkat edilmelidir?

Diş dolgusu sonrası Dolgu tedavisi anestezi uygulanarak yapıldıysa uyuşukluk geçmeden yemek yenilmemelidir. Anestezi etkisi geçmeden yemek yemek, dil ya da dudakların ısırılmasına neden olabilir. Anestezinin etkisi üst çenede 1-3 , alt çene arka taraftaki dişlerde yaklaşık 2-4 saate kadar sürebilir. Anestezi etkisinin geçme süresi kişilere göre farklılık gösterebilir.

İşlem sonrasında dolgulu dişin ağrıması normaldir. Parasetamol içerikli bir ağrı kesici genellikle yeterli gelecektir. Dolgu yapıldıktan sonra diş etlerinin zedelenmesi sonucu diş eti  ağrısı , diş dolgusu ağrısı zannedilebilir. Sızlayan dolgu diş bir süre takip edilir. Ağrı kesilmiyorsa 2 hafta geçtiği halde hasta dişin üstünde  çiğnerken zorlanıyorsa dolgunun  kontrol edilmesi gerebilir. Bazı durumlarda yüksekliğin azıcık fazla olması bile hastayı ciddi anlamda rahatsız edebilir.

En sağlıklı dolgu hangisidir ?

Yapılacak işlemin türevi, dolgunun  büyüklüğü, derinliği gibi olgular seçilecek dolgu niteliğini belirler.

Porselen dolgular ; büyük ve derin çürüklerde dişi güzelce sarıp tamamlayacağından  bu tarz dişlerde en iyi dolgu maddesi kabul edilebilir iken ,dişin sadece çiğneme yüzeyinde bulunan küçük çürüklere uygulanması pek tercih edilmez. Küçük hacimli çürüklerde en iyi dolgu maddesi kompozitlerdir denilebilir.

    Doğru yerde doğru malzemeyi seçmek önemlidir. Yaşı küçük çocuklarda dolguyu uygulayacak kuru ortam sağlanamıyor ve çocuk çalışma için yeterli zamanı hekime tanımıyorsa bu hastada en iyi dolgu maddesi, cam iyonomerdir denilebilir. Amaç çocuk 6 ay 1 yıl kadar daha büyüyüp daha uyumlu hale gelinceye kadar bir geçiş dolgusu yapılarak çürüğün daha fazla ilerlemesi ve dişin ağrımamasını sağlamaktır.

     Yine amalgam dolgular ,günümüzde kompozitlerin kazandığı üstün nitelikler nedeniyle, artık tercih edilmemelerine rağmen  çok derin çürüklerde dolgu hattı dişeti içine kadar ilerliyorsa ilk tercih olarak seçilebilirler. Eğer yeterli kuru ortam sağlanamıyorsa nemden pek fazla etkilenmediği için bu kezde en iyi dolgu maddesi  amalgamdır diyebiliriz.

    Gelişen teknolojiyle beraber kompozitler diş hekimliğinde en çok tercih edilen materyaller durumuna gelmiştir. Kompozitlerde kendi içlerinde ön bölge de daha  estetiğe yönelik , arka bölge çiğneme basıncına daha dayanıklı dolgular olarak ayrılırlar. Hatta yeni nesil dolgularda aşırı harap dişleri desteklemek için fiberle güçlendirilmiş kompozitlerde vardır.

    Sonuç itibari ile en sağlıklı dolguyu belirlerken, hekiminiz, doğru yerde doğru dolgu materyalini seçerek,sizi de bu konuda aydınlatacaktır.

Diş dolgusu değişimi nasıl yapılır?

Öncelikle diş uyuşturulur. Sökülecek dolgu kompozit ise özel bir prosedüre gerek yoktur. Eğer amalgam dolgu çıkarılacaksa izolasyon sağlama amaçlı rubberdam örtülerle diş çerçevelenip elmas frezler kullanılarak sökülür. Amalgam dolgu sökümlerinde iyi bir aspirasyon sistemi kullanmak şarttır. Dolgu parçalarının hasta tarafından yutulmamaları gerekir.

Dolgu maddesi uzaklaştırıldıktan sonra varsa çürükler de temizlenip  diş yeniden uygun malzeme ile restore edilebilir.

Diş dolgu fiyatları

Diş dolgu fiyatları için tek bir fiyat aralığından söz etmek mümkün değildir. Kullanılan dolgu materyallerinin nitelikleri fiyat belirlemede bir etken sayılırken dolgunun hangi dişe yapıldığı, dişin kaç bölgesini kapsadığı, derinliği, hacmi, dişi tedavi etmek için harcanacak zaman ve seans miktarıda belirleyici unsurlardır.

Estetik diş dolgusu sararır mı?

Estetik dolgular doğru izolasyon sağlanarak dişe uygulandıklarında, cilalama islemleri de  iyi yapılırsa sararmaya karşı dayanıklılıkları artar. Kompozit ( estetik dolgular) materyaller de beslenme alışkanlıklarına, çay, kahve ve sigara tüketimine bağlı olarak zaman içinde sararmalar olabilir.

Estetik diş dolgusu ne kadar dayanır?

Estetik dolgular uygulandıkları yere ve bölgeye göre farklı dayanma süreleri gösterirler. Estetik dolguların ömrü, dolgu yapılan dişin madde kaybına,uygulama tekniğinin kusursuzluğuna ve hastanın sert gıda tüketim alışkanlığına göre uzar yada kısalır.

Estetik diş dolgusu dişe zarar verir mi?

Dolgular genellikle çürük yada kırık olan dişlerin tedavisinde uygulanırlar. Doğru teknikle ve doğru malzeme ile yapılan dolgular dişin ömrünü uzatır.

Estetik amaçla diş büyütme diş arası boşluk  kapatma gibi nedenlerle estetik dolgu yapılıyor ise hekimin uygulama tekniği önemlidir. Düzgün yapılan işlemlerde dişe zarar verilmediği gibi sonraki süreçte dolgu altında da çürük oluşması engellenmiş olur.

Dolgu acıtır mı

Dolgular uyuşturularak yapılır bu nedenle acıtmaz.

Dolgulu dişimin üstüne basamıyorum..

Dolgu yapıldıktan sonra bir kaç gün üstüne basamamak normal kabul edilir bu süreç bazen bir kaç haftaya kadar da uzayabilir.Kanal tedavili dişlerde iki hafta kadar dolgulu dişte üstüne basarken ağrı olması normal kabul edilir. Bazen dolguda hafif yükseklik olduğunda da hasta dişin üzerine basamaz. İki hafta da ağrı geçmiyorsa doktorunuza danışabilirsiniz.

20 lik dişe dolgu yapılır mı?

Ağzın o bölgesine ulaşmak çok zordur. Ağzın arka bölgesinde dolgu yapılacak sahayı tükürükten korumak zor olduğundan sağlıklı dolgu yapmak bazen mümkün olmamaktadır. Birde hastanın midesinin bulanması da söz konusudur. Yirmilik dişlere dolgu yaparken gerekliliği konusunda iyice düşünmek gerekir.

Dolgudan sonra diş uyuşukluğu geçmeden yemek yenir mi?

Hasta dudağını dilini ısırmadan yapabiliyorsa yiyebilir. Uyuşmuş olan dokuyu ısırma ihtimali olduğundan sıvı ve çok çiğnemeden yenilebilen gıdaları yemeyi tercih etmek gerekir.

Diş dolgusu evde yapılabilir mi?

Dolgu yapabilmek için  için teknik yeterliliğe uygun ortam olmak zorundadır. Diş dolguları klinik ortamında yapılabilir.

Diş dolgusu mide bulantısı yapar mı?

Dolgu yapılacak diş ağzın boğaza yakın kısmında  konumlanmış ve hasta bulantı konusunda hassas ise işlem esnasında bulantı refleksi oluşma ihtimali vardır.

Hangi çürüklere dolgu yapılmaz?

Dişin büyük bir kısmı çürük nedeniyle harab olmuş ve dişte  rahatsızlık verecek düzeyde ağrı başlamış ise önce  kanal tedavisi gerekir. 

Çok fazla çürümüş ve made kaybetmiş dişlerde, dolgunun tutunabileceği sağlıklı diş dokusu kalmamışsa yine dolgu uygulanmayıp diş çekimi düşünülebilir.

Diş dolgusu koku yapar mı?

Doğru uygulanmış bir dolgu ağız içerisinde kokuya neden olmaz. Fakat ağız içerisindeki dolgunun etrafında ve altında oluşmaya başlayan çürükler, dolgulu dişler arasında olması gereken sıkı temaslar iyi ayarlanmamış ise kontaklarda biriken gıda artıkları kokuya sebep olabilir.

Diş dolgusunun ömrü ne kadardır?

Gelişen teknoloji ile birlikte dolgu materyallerinin ömrü oldukça uzamıştır. Dolgunun yapımı sırasında diş dokusu ile dolgu arasında sağlam ve doğru bir bağlantı kurulması bu ömrü uzatır. Hastanın ağız bakımını güzel yapması ve sağlıklı beslenmesi de bu ömrü etkileyen en önemli etkenlerdir. Sık sık yemek yeme , asitli ve şekerli gıdaların sıkça tüketilmesi, ağız hijyeninin iyi korunmaması yeni çürükler oluşumuna sebep olacağından dolguların ömrünü olumsuz yönde etkiler. Sert kabuklu gıdaların tüketimi, dişlerle bir şeyler kırmak, bir şeyler açmaya çalışmak ,diş sıkma rahatsızlığı gibi sebeplerde dolgunun ömrünü olumsuz yönde etkiler.

Diş dolgusu ağrısı nasıl geçer? Diş dolgusu sonrasında hassasiyet nasıl geçer?

Tedaviden sonraki birkaç gün diş eti ve diş dokusunda sızlama şeklinde bir ağrı olabilir. Özellikle hassasiyet mevcut ise çok sıcak ve çok soğuk yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Birkaç gün içinde hassasiyet geçebildiği gibi bazen bir kaç aya kadar da uzayabilir. Herhangi bir etken olmadan gerçekleşen ağrı mevcut ise hekimin uygun gördüğü bir ağrı kesici alınabilir. Ağrı kendiliğinden başlıyor ve gerçekten  hastayı bunaltıyorsa sık sık ağrı kesici içme ihtiyacı duyuluyorsa dişhekiminizin görüşüne başvurmanız gerekir.

Adet döneminde diş dolgusu yapılabilir mi?

Adet döneminde diş dolgusu yapılmasının herhangi bir sakıncası yoktur.

Gebelikte diş çürüğü

Gebeliği takip eden kadın doğum uzmanından alınan onay ile birlikte hamileliğin her döneminde dolgu tedavisi uygulanabilir ancak gebeliğin 13. ve 27. haftaları arası tedavi için en güvenli dönemdir.

Gebelik diş çürüğüne sebep olur mu?

Gebelik direkt olarak çürük oluşumuna sebep olmaz ancak ağız içini çürük oluşumu için daha yatkın hale getirir. Bunun en önemli sebebi sık ve şekerli gıdalarla beslenme sonucu oral hijyenin bozulması ya da kusma sonucu ağız içindeki asit oranının artmasıdır.

Çürük dişlerin bebeğe bir zararı olur mu?

Gebelikten önce anne adaylarının mutlaka bir diş hekimi kontrolünden geçmesi ve ağız içerisinde gerekli bütün işlemleri yaptırması önerilmektedir. Bunun en önemli nedeni gebelik sırasında annede oluşacak ağrı, hamilelik gibi zor bir süreç te annenin konforunu iyice bozmaktadır. 

Çürük dişlerin bebeğe direkt bir zararından bahsetmek söz konusu değildir ama hamilelikte sık ve çok beslenme var olan çürükleri arttıracaktır. İhmal edilen çürükler tedavi edilmez ve dişler iltihaplanırsa bebeğe zararı dokunabilir. Çürük dişlerde ağrı olması sebebiyle anne iyi beslenemez ise bebekte iyi beslenemez gelişim geriliği olabilir.

Hamilelikte diş dolgusu yapılır mı?

Gebeliği takip eden kadın doğum uzmanından alınan onay ile birlikte hamileliğin her döneminde dolgu tedavisi uygulanabilir ancak gebeliğin 13. ve 27. haftaları arası tedavi için en güvenli dönemdir

Emziren anneler diş dolgusu yaptırabilir mi?

Emziren annelerin diş dolgusu yaptırmasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Fakat annenin tedaviye başlanmadan önce hekime bu durumu bildirmesi ve kullanılan anesteziye göre tedavi sonrası emzirme planlamasının yapılması gerekmektedir.